قالب چند نقطهای (MPF)شکل دهی قطعات ورق های با استفاده از فرآیند شکل دهی چند نقطهای (MPF)در سال های اخیر، فرآینـد شکل دهـی چـند نقطهای (MPF)بـه علت انعطاف پذیری بالای آن، در جهت کاهش هزینه های طراحی و ساخت، مورد توجه بسیاری از صنایع قرار گرفته اسـت. در این روش سـطح انحنای صلب موجـود در قالـب هـای سنتی با یـک جـفـت مجموعه ای از پین های قابل تنظیم مقابل هم جایگزین میگردد. امروزه این تکنولوژی در زمینه های مختلف صنعتی از جمله صنعت خودروسازی، صنایع هوا و فضا، کشتی سازی و صنایع پزشکی کاربرد فراوانی پیدا کرده است. در همین راستا و با توجه به اهمیت این موضوع واحد R&D شرکت پارس نوآور در سال 1389 موفق به طراحی و ساخت این نوع قالبها گردید.
1- اصول فرآیند شکل دهی چند نقطه ایفرآیند شکل دهی چند نقطهای یک روش انعطاف پذیر جهت تولید قطـعات ورق های با هندسه سـه بـعدی مـی باشد . شـکل (1) شـکل دهی سنـتـی و روش شکل دهی چند نقطهای را بدون استفاده و با استفاده از ورق گیر نشان میدهد. مطابق شکل مذکور، در این روش سنبه - ماتریس صلب موجود در قالب های سنتی با یــک جفـت مـجمـوعـه ای از الـمـان هـای مـقابـل هــم جایـگـزیـن میگـردد و ورق مـابین این دو مـجـموعه شکـل داده میشود. پینها به گونهای طـــراحی شده اند که مـستقل از هـــم بوده و به آسانی قابل تنظـیم میباشند بنابراین میتوان با کنترل ارتفاع پینها یک سطح کاری پیوسته ای را ایجاد کرد. با استفاده از این روش، شکل دهی قطعات با شکل های هندسی متنوع تنها با استفاده از یک قالب مشابه امکان پذیر میباشد و نیاز به طراحی و ساخت قالب های متعدد رفع میگردد که منجر به صرف جویی زیادی در زمان و هزینه های تولید بویژه در زمینه تولید قطعات تکی و دسته ای با تیراژ پایین خواهد گردید. شکل (1): مفهوم فرآیند شکل دهی چند نقطه ای
(الف)- روش شکل دهی سنتی (ب)- شکل دهی چند نقطه ای بدون ورق گیر
(ج)- شکل دهی چند نقطهای با استفاده از ورق گیر.
شکل(2) قطعات تولید شده توسط روش MPF با یک قالب
2- طراحی و ساخت قالب شکلدهی چند نقطه ایشکل (3) مجموعه قالب شکل دهی چند نقطه ای ساخته شده را به صورت مجزا از هم نشان میدهد. از نتایج بدست آمده از شبیه سازیها این نتیجه گیری حاصل شد که استفاده از پین با قطر 12 میلیمتر منجر به شکل گیری قطعه با کیفیت مناسب تری خواهد گردید. بنابراین در ساخت قالب فوق مجموعا از 200 عدد پین سر کروی با قطر 12 میلیمتر استفاده شده است. پین ها مستقل از هم بوده و ارتفاع هر یک از آنها به آسانی قابل تنظیم میباشد. بنابراین میتوان با تنظیم ارتفاع هریک از پینها انحناهای متفاوتی را بدست آورد. از 4 عدد فنر برای تامین نیروی ورق گیر استفاده شده است. شکل (4) مجموعه قالب را در حالت نصب شده بر روی دستگاه پرس نشان میدهد. شکل (3) مجموعه قالب شکل دهی چند نقطه ای ساخته شده جهت انجام آزمایشات تجربی
شکل(4) مجموعه قالب شکل دهی چند نقطهای در حالت نصب بر روی دستگاه پرس
شکل (5) نمونه قطعه کار شکل داده شده توسط قالب چند نقطه ای
شکل (6) شبیه سازی نیروهای وارده به قطعه کار
شکل(7) نرم افزار شبیه سازی نمای برش خورده قالب در حین شکل دهی قطعه کار